King-Crane Komisyonu (1919), Paris Barış Konferansı sırasında Türk topraklarının durumunu, Suriyelilerin ve Filistinlilerin I. Dünya Savaşı sonunda belirlenecek yeni sınırlara ilişkin görüşlerini saptamak üzere oluşturulan komisyondur.
ABD Başkanı Woodrow Wilson'ın isteği üzerine Henry C. King ve Charles R. Crane'in başkanlık ettiği ve Haziran 1919'da çalışmalara başlayan komisyon, Suriye ve Filistin'i dolaşarak halkın görüşlerini dinledikten sonra, Arapların büyük çoğunluğunun Suriye'nin bağımsız olmasını istediğini ve Fransız Mandasına karşı olduğunu saptadı.
ABD Başkanı Woodrow Wilson'ın isteği üzerine Henry C. King ve Charles R. Crane'in başkanlık ettiği ve Haziran 1919'da çalışmalara başlayan komisyon, Suriye ve Filistin'i dolaşarak halkın görüşlerini dinledikten sonra, Arapların büyük çoğunluğunun Suriye'nin bağımsız olmasını istediğini ve Fransız Mandasına karşı olduğunu saptadı.
Ayrıca Paris Barış Konferansı üyelerine şu teklifleri sundu:
-Kilikya, Ermeni mandasına bırakılacak toprakların dışında kalmalı, Anadolu'ya dahil edilmelidir.
-Anadolu'dan ayrı, manda altında bir İstanbul Hükümeti kurulmalıdır.
-Anadolu için ayrı bir manda düşünülmelidir.
-Yunanlılara Anadolu'da toprak verilmelidir.
-İstanbul, Anadolu ve Ermeni hükümetleri, aynı manda altında toplanmalıdır.
-ABD, söz konusu yerlerde manda yönetimini kabul etmelidir.
Görüldüğü gibi King-Crane Komisyonu, Misak-ı Milli sınırlarını üç parçaya bölmekte ve bu üç ayrı parçayı Amerikan mandası altında toplamayı önermektedir. İşin ilginç yanı ise, Sivas Kongresisırasında milliyetçi aydınlardan çoğu, bu komisyon üyelerinin telkinleriyle, Amerikan mandasının ülke bütünlüğünü koruyacağını savunmuşlardır.
-Kilikya, Ermeni mandasına bırakılacak toprakların dışında kalmalı, Anadolu'ya dahil edilmelidir.
-Anadolu'dan ayrı, manda altında bir İstanbul Hükümeti kurulmalıdır.
-Anadolu için ayrı bir manda düşünülmelidir.
-Yunanlılara Anadolu'da toprak verilmelidir.
-İstanbul, Anadolu ve Ermeni hükümetleri, aynı manda altında toplanmalıdır.
-ABD, söz konusu yerlerde manda yönetimini kabul etmelidir.
Görüldüğü gibi King-Crane Komisyonu, Misak-ı Milli sınırlarını üç parçaya bölmekte ve bu üç ayrı parçayı Amerikan mandası altında toplamayı önermektedir. İşin ilginç yanı ise, Sivas Kongresisırasında milliyetçi aydınlardan çoğu, bu komisyon üyelerinin telkinleriyle, Amerikan mandasının ülke bütünlüğünü koruyacağını savunmuşlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder