Tanzimat Fermanı - 3 Kasım 1839

Tanzimât Fermânı, Gülhane Hatt-ı Şerif-î 3 Kasım 1839'da okunan Tanzimat Fermânı, Türk tarihinde demokratikleşmenin ilk somut adımıdır. Sultan Abdülmecid döneminde Hariciye Nazırı Koca Mustafa Reşit Paşa tarafından okunmuştur. Gülhane Parkı'nda okunması nedeniyle Gülhane Hatt-ı Şerif-î (Padişah Yazısı) veya Tanzimât-ı Hayriye (Hayırlı Düzenlemeler) olarak da anılır. Bu fermânla devlet kendisini yenilemesi gerektiğini söylemiştir.

Tanzimât Fermânı Konuları

-Tüm vatandaşların can, mal ve namus güvenliğinin sağlanması,
-Yargılamada açıklık, hiç kimse yargılanmadan idam edilemeyecek (Hukuk devleti özelliğini yansıtır),
-Vergide adalet,
-Erkeklere dört yıl mecburi askerlik,
-Rüşvetin ortadan kaldırılması,
-Herkesin mal ve mülküne sahip olması, bunu miras olarak bırakabilmesi.(Özel mülkiyet güvence altına alındı. Müsadere kaldırıldı)

Fermanda verilen bütün sözlerin tamamen yerine getirilememesine rağmen bu çabalar, çağdaşlaşmaya ve cumhuriyet fikrine ön ayak olmuştur. Tanzimat Fermânı'nın okunmasından I. Meşrutiyet'in ilanına kadar geçen dönem, Osmanlı tarihinde Tanzimat Dönemi (3 Kasım 1839 - 22 Kasım 1876)olarak anılır.

Tanzimât Fermânı'nın İlan Edilme Nedenleri

Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa meselesinde Avrupa'nın desteğini almak
Avrupa'nın Osmanlı iç işlerine karışmasını önlemek
Fransız İhtilali'nin milliyetçilik etkisini azaltmak
Gayrimüslimleri devlete bağlamak

Tanzimat Fermanı Asıl Örneği